فرصتهای اقتصادی برگزاری جام جهانی فوتبال تنها به درآمدها محدود نمیشود. در حقیقت به دلیل ضرورت آمادهسازی زیرساختها، ورزشگاهها، مراکز خدماتی و رفاهی و غیره بر اساس استانداردهای بینالمللی و تحت نظارت فیفا، کشورهای برگزارکننده به سرعت از نوعی توسعه زیرساختی و خدماتی برخوردار میشوند کهمیتواند سالها، مورد استفاده شهروندان و گردشگران قرار گیرد.
کشور قطر محدودیت تولید و نیروی انسانی دارد و به دلیل چالش باکشورهای اطراف به سمت تامین اقلام غذایی از محدوده خارج از کشورهای عربی اطراف پیش میرود که این موضوع، فرصت مناسبی برایایران به وجود آورده تا اقلام مصرفی مورد نیاز این کشور را تامین و زمینهمشارکت و سرمایهگذاری مشترک را فراهم آورد.
بدون شک نیازهای کشور قطر در ایام برگزاری جام جهانی فوتبالافزایش پیدا می کند و آسان ترین، ارزان ترین و ایمن ترین روش پشتیبانیاز قطر و مهمانان آن به حمل و نقل دریایی خواهد بود. از سوی دیگربرگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال فرصت ناب دیگری را برای کشورماندر زمینه تامین اقلام مصرفی مورد نیاز کشور قطر و افزایش همکاری در زمینه گردشگری فراهم میکند.
در این میان، همسایگی ایران با قطر و وسعت کوچک این کشور، فرصتهای اقتصادی متفاوتی را برای ایران در خود نهفته دارد که توجه به زوایا و تنوع آن میتواند سود خالصی را از این فستیوال برای ایران کسبکند.
پس از آنکه قطر بهعنوان میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ انتخاب شد، وسعت کوچک این کشور، شایعهای را بر سر زبانها انداخت مبنی بر اینکه ایرانمیتواند با استفاده از فرصت جزایر خود در آبهای خلیج فارس در اینمیزبانی با قطر مشارکت کند و برخی بازیها در ایران برگزار شوند. طبق قانون فیفا وقتی کشوری بهعنوان میزبان جام جهانی انتخاب میشود، دیگر امکان تغییر آن به این صورت که به طور مشترک با کشور دیگری، میزبانی را به عهده بگیرند، وجود ندارد. اما این شایعه تلنگری جدی برایاقتصاد ایران بود که اگر چه نمیتواند در برگزاری مشارکت کند اما میتواند در بهرهبرداری از بازار پررونق این رویداد شریک باشد. جزیرهکیش بهعنوان سمبل توریسم ایران در آبهای خلیج فارس بهترین گزینهبرای مشارکت گردشگری در روزهای جام جهانیست.
جام جهانی ۲۰۲۲ در قطر برگزار می شود که همسایه جنوبی ایران در ساحل خلیج فارس است و با توجه به وسعت کم و محدودیت ظرفیتگردشگری به تنهایی جاذبه ی کافی برای همه مسافران جام جهانی را نخواهد داشت و با توجه به فاصله کم به جمهوری اسلامی ایران، بامسئولان ایران وارد مذاکره شده اند که از ظرفیت های ایران در این رقابتها استفاده کنند باتوجه به کمبود مکان های تفریحی و جاذبه های متنوع در قطر، قطعأ تماشاگران جام جهانی ترجیح میدهند مدتی از اقامت دوهفته ای خود را از قطر به کشورهای اطراف اختصاص دهند.
آخرین نمونه موفقیتآمیز برگزاری جام جهانی فوتبال، مورد کشور روسیهاست که گفته میشود پرهزینهترین دوره در تاریخ جام جهانی نیز بوده است. این کشور توانست در طول مدت برگزاری بازیها معادل یک درصداز تولید ناخالص داخلی این کشور، درآمد کسب کند. بنا بر اعلام کمیتهبرگزاری رقابتهای جام جهانی ۲۰۱۸، این مسابقات حدود ۵/۱۳میلیارد دلار به تولید ناخالص داخلی کشور کمک کرده است
با توجه به سازگاری سیاسی کشور قطر و ایران، هنوز ما نتوانستیم در بین شرکای تجاری برتر این کشور قرار بگیریم و حجم صادراتی ما هر ساله در حدود ۱۰۰ الی ۳۰۰ میلیون دلار متغیر میباشد که این آمارحاکی از آن است، توسعه تجارت دو جانبه و چندجانبه باید در دستورکار و برنامهریزی مجدد ما تعریف شود که بخش خصوصی فعال نیز در اینزمینه نقش تعیینکننده دارد.
به جرأت میتوان گفت برنامه ریزی متولیان امر برای جذب گردشگرضعیف بوده تا اینکه امروز استان بوشهر با وجود داشتن ظرفیتهایمناسب و نزدیک بودن به کشور قطر، صرفاً با نداشتن زیرساخت و برنامهمناسب نمیتواند سهمی در جذب گردشگران جام جهانی قطر داشته باشد، یک فرصت سوزی بزرگ است که شاید هیچ وقت این فرصت فراهم نشود و مدتها حسرت آن باقی بماند.
شهرهای زیبای ساحلی جنوب ایران نیز میتوانند اهداف خوبی برایگردشگری در دوران جام جهانی و جلب نظر گردشگران خارجی برای جذب توریست در آینده باشد. گفته میشود در حال حاضر صدور روادید قطر برای ایرانیها به صورت فرودگاهی صورت میگیرد و ایجاد کانالی هماننداین بر اساس قوانین کشور میتواند به اقتصاد ایران در زمان جام جهانیکمک شایانی کند.
۲۵۰ کیلومتر از ۷۲۷ کیلومتر مرز دریایی جمهوری اسلامی در بوشهر باکشور قطر است . فاصله این استان با کشور قطر از طریق دریا ۱۲۵ تا ۲۵۰ کیلومتر است که کمترین مسیر دریایی از ایران تا کشور میزبان جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ است. فاصله بین بوشهر و قطر ١٠٠ مایل است و جزو نزدیکترین بنادر کشورهای همسایه به کشورمان محسوب میشود و ساعت و زمان تردد بین این بنادر به سرعت کشتی بستگی دارد اما اگرتردد با کشتیهای تند رو انجام شود فاصله زمانی بین دو بندر به حدود ۴تا ۵ ساعت میرسد.
بندر دیر بوشهر ظرفیت بسیاری خوبی است که در راستای صادرات کالااز ایران به قطر با حداکثر سرعت و حداقل هزینه مورد استفاده قرار میگیرد، هرچند زیرساختهای مناسبی از سوی سازمان بنادر و دریانوردیایجاد شده است اما نیازمند تجهیزات بیشتر از سوی این سازمان هستیمتا شاهد ارائه هرچه بهتر خدمات باشیم. یکی از موارد تسهیل تردد هواداران فوتبال ایرانی، گرفتن مجوز کاپوتاژ خودرو است تا بتوانند باخودروهای شخصی تردد کنند.
اما پذیرش مسافران خارجی در ماههای آینده قطعا به سهولت و خالی از چالش نخواهد بود هرچند تصمیم بر آن شده که ویزای رایگان صادر شود، اما چند نکته باید مورد توجه قرار گیرد. از یک سو باید دید آیازیرساختهای لازم برای صدور تعداد زیادی ویزا در بازه زمانی محدود وجود دارد؟ آیا کنسولگریهای ما آمادگی لازم برای انجام این کار آن هم در بازه زمانی برگزاری بازیهای جام جهانی را دارند و میتوانند زمانیکه وعده صدور ویزای رایگان داده شده، این مهم را در آن بازه زمانی بدون بروز مشکل انجام دهند؟
همچنین علاوه بر تبلیغات مجازی برای جاذبههای گردشگری ایران، بایدتدابیر فرهنگی برای سفر جمعیت زیادی از جوانان کشورهای دیگر بافرهنگهای متفاوت فراهم شود. این رویداد ورزشی میتواند زمینهیآشنایی مردم ملتهای مختلف با شرایط واقعی کشورهای حوزهی خلیجفارس خصوصا ایران را فراهم کند. پیشبینی میشود در صورت صعود ایران به جام جهانی ۲۰۲۲ حدود ۷۰۰ هزار ایرانی در آن ایام به قطر سفر کنند.
به خاطر راحتی تیمهای حاضر در جام جهانی ۲۰۲۲ هر روز چهار بازیدر مرحله گروهی برگزار میشود. ۱۲ روز بازیهای مرحله گروهی طول میکشد تا هواداران بتوانند از حضور در تمام بازیها لذت ببرند. تماشاگران در ایامی که تیم ملی آنها بازی ندارد و تا مسابقه بعدی در استراحت بسر میبرد، میتوانند از یکی از راههای سفر هوایی و خط دریایی به جمهوری اسلامی ایران مسافرت و از شهرهای مرزی و حتی از پایتخت ایران بازدید کنند و این فرصت طلایی برای صنعت توریسم ایراناست تا بتواند از مواهب جام جهانی ۲۰۲۲قطر بهره برداری کند.
فاصله پروازی کشور قطر تا شهر بوشهر کمتر از یک ساعت و نیماست. برای مثال توریستی که از برزیل میآید اگر تیم ملی کشورشامروز یکشنبه بازی داشته باشد بازی بعدی تیم برزیل روز چهارشنبهاست یعنی روزهای دوشنبه سه شنبه این توریست طرفدار فوتبال در کشور قطر با آن مساحت کوچک هر چقدر هم که کشور میزبان جام جهانی امکانات داشته باشد حوصلهاش سر خواهد رفت. این توریستکشور همسایه میزبان جام جهانی را برای سفر انتخاب میکند؛ دور از انتظار نیست که این انتخاب اصفهان، مشهد و شیراز و سایراستانهای ایران جزو مقاصد گردشگران باشد.
لازم به ذکر است سال گذشته ۱۶۷ میلیون دلار صادرات به کشور قطر داشتیم که این در حالی است که سال ۹۸ نیز بیش از ۲۳۴ میلیون دلارمحصولات ایرانی به قطر صادر شد و سال ۹۷ نیز این رقم ۲۲۵ میلیوندلار بود .میزان صادرات ایران به قطر در سالهای ۹۶ و ۹۵ نیز به ترتیب۲۷۰ میلیون دلار و ۱۰۳ میلیون دلار ثبت شد.
- نویسنده : دکتر مهرشاد کوهستانی-مدیرعامل شرکت خدمات دریایی مهفامارین
- منبع خبر : محمودآبادآنلاین