کلاف سردرگم جابه‌جایی زباله از ساحل محمودآباد

سایت زباله محمودآباد که اکنون در فاصله حدود ۲۰ متری دریای خزر قرار دارد ، بیش از چهار دهه مقصد زباله مردم و مسافران این شهرستان ساحلی بوده است. همچنین این سایت در زمان اوج خود روزانه محل دپوی۲۰ تن زباله بود و طبق آخرین اطلاعات  بیش از ۱۰هزار تن زباله در این سایت دپو شده است.
بیش از یک سال از زمانی می گذرد که عکس های زباله در ساحل محمودآباد با راه یافتن به رسانه ها ، سر و صدا کرد و منجر به برگزاری جلسه شورای اداری شهرستان برای رفع این مشکل مزمن شد ، نشستی که در آن بر پایان دادن به دپوی زباله در ساحل تاکید و برای آن ضرب الاجل یک ماهه در نظر گرفته شده بود. اگر چه آن وعده ها محقق نشد ولی از همان زمان تاکنون وعده های دیگری مانند ساخت نیروگاه زباله سوز و همچنین ساختن پارک در محل دپوی زباله در ساحل به وعده ها افزوده شد .
کرونا و بقیه بهانه‌ها
وقتی در جلسه شورای اداری ضرب الاجل یک ماهه برای حل مشکل انباشت زباله در ساحل داده شد ، قرار بر این بود که نخست زباله ها از خط ساحلی جمع آوری شود و به محلی جدید ولو خارج از استان مازندران منتقل گردد. این پشنهاد با وجود اجرای چند هفته ای که بخش قابل توجهی از زباله سایت محمودآباد را تخلیه کرد، اما با اعتراض مردم محلی متوقف شد. پشنهاد بعدی جابه جایی زباله در خود شهرستان محمودآباد و به منطقه ای دور از ساحل بود که به علت پایین بودن سطح اراضی منطقه با مخالفت نهادهای زیست محیطی مواجه شد.
همانطور که گفته شد ابتدا قرار بود زباله محمودآباد به استانی دیگر منتقل شود تا تبعات زیست محیطی کاهش یابد. اما با شیوع ویروس کرونا و ایجاد محدودیت های کرونایی در وروی  استان ها باز زباله محمودآباد به نقطه سر خط بازگشت و دپو کردن زباله درکنار ساحل دریای خزر از سر گرفته شد و دوباره حجم زباله در این مکان افزایش یافت.
فرماندار وقت شهرستان گفته بود که با شیوع ویروس کرونا به خاطر ملاحظات زیست محیطی مرتبط با کرونا امکان جا به جایی زباله به خارج از استان فراهم نشد و مسئولان شهری مجبور به دپوی مجدد زباله در ساحل شدند.
اگر چه این مشکل بعدها به خاطر ماندگاری کرونا و اجبار به پیش بردن امور در شرایط کرونایی به خودی خود رفع شد ولی بهانه بعدی استعفای شهردار سرخرود بود که وجودش برای تصمیم گیری ضروری می نمود. پس از آن که شهردار سرخرود مشخص شد ، نوبت به استعفای شهردار محمودآباد رسید تا یک بار دیگر بهانه برای دپوی زباله در ساحل باقی بماند.
البته شهردار جدید محمودآباد دیروز دوشنبه پس از سه ماه اداره شهر به صورت سرپرستی ، مشخص شد ولی اکنون برخی از مسئولان شهرستان ساز مخالفت محیط زیست با زمین های پیشنهادی را به دهان گرفته اند تا ساحل محمود آباد همچنان روزانه محل دپوی دهها هزار تن زباله باقی بماند.
معاون عمرانی فرمانداری محمودآباد در این باره گفت: در حال حاضر ما برای دپوی اصولی زباله و هضم آن با چندین شرکت دانش‌بنیان مذاکراتی را انجام داده‌ایم و به توافق نیز رسیدیم.
صدیقه حق شناس افزود: در حال حاضر مساله اصلی تایید زمین است که تاکنون موافقتی از استان مبنی بر تایید مکان جدید زباله به دست ما نرسیده است و منتظر نتیجه نهایی از ادارات متبوع هستیم.
با این وصف مدیرکل محیط زیست مازندران ضمن تکذیب ادعای مسئولان شهرستانی، گفت : از سوی محمودآباد چند نقطه پیشنهاد شد که محیط زیست منطقه تشبندان را برای جابه جایی زباله تایید کرده است.
حسینعلی ابراهیمی کارنامی افزود: نظر ما به فرمانداری ابلاغ شده و پیشنهاد ما جابه جایی زباله در محیطی غیر از اراضی منابع طبیعی در تشبندان بوده است.
سوء مدیریت مدیران شهری
اگر چه از یک سال پیش چندین بار موضوع راه اندازی نیروگاه زباله سوز برای محمود آباد توسط مسئولان شهرستان بویژه مدیران شهری مطرح و ارقام چندین میلیون دلاری نیز برای آن بر روی میز گذاشته شد ، ولی کارشناسان بر این باورند که این گونه طرح ها بیشتر برای سرگرمی مردم است تا این که به واقعیت نزدیک باشد.
مدیرکل محیط زیست مازندران در این مورد گفت : ساخت نیروگاه زباله سوز در محمودآباد یک رویا و ناشی از تصورات غیرواقع بینانه است . بهتر است مسئولان شهری محمودآباد بر مدیریت پسماند تفکیک و اقدامات واقع بینانه تمرکز کنند.
وی افزود : مازندران هنوز درگیر نیروگاه های زباله سوز نیمه تمام خود است که با گذشت چندین دهه وارد مدار نشدند، پس لازم است مسئولان محمودآباد بر روی گزینه های قابل دسترس خود تمرکز کنند.
مدیرعامل سازمان پسماند استان مازندران هم اظهارداشت: طبق قانون ساماندهی زباله با شهرداری ها است که شامل جمع‌آوری ، تفکیک، جابه جایی، دپو و همچنین امحاء می شود.
محمد زرودی افزود: آنچه درباره زباله محمودآباد واضح است ، شهرداری این شهر در چند دهه اخیر درباره مدیریت پسماند سهل انگاری کرد و شاهد سوء مدیریت و همچنین بی توجهی به پروتکل‌های بهداشتی و مسائل زیست محیطی در این نهاد هستیم.
وی با بیان اینکه شهرداری محمودآباد از ابتدای امر برنامه مدونی برای زباله نداشت ،گفت: شهرداری ها در عوارض نوسازی سالانه از مردم هزینه مدیریت پسماند را دریافت می کنند و شهرداری  محمودآباد نیز باید پرداختی مردم را برای مدیریت پسماند استفاده می کرد که متاسفانه این اتفاق رخ نداد.
مدیرعامل سازمان پسماند اظهار داشت: با وجود اینکه دولت تکلیفی برای مدیریت زباله شهرها ندارد  اما سال گذشته اعتباری مناسب از منابع دولتی برای جابه جایی زباله محمودآباد اختصاص یافت که البته بخش عظیمی از آن جابه جا شد.
زرودی مشکل محمودآباد را نه زباله های انباشته شده از گذشته بلکه فقدان برنامه برای زباله روزانه عنوان کرد و گفت: شهرداری هنوز برنامه ای برای مدیریت زباله روزانه ندارد و مشخص است که عزم جدی برای حل این بحران نیست.
وی بهانه جویی شهرداری نسبت به تاخیر در جابه جایی زباله محمودآباد را غیر قانونی و غیرموجه دانست و افزود: حتی با نبود شهردار ، سرپرستان همان اختیارات قانونی را دارند و باید حل مساله زباله را پیش ببرند.
مدیرعامل سازمان پسماند مازندران جابه جایی برای دفن زباله را نیز روشی منسوخ شده عنوان کرد و گفت: شهرداری محمودآباد باید برنامه جدی برای تفکیک زباله روزانه و همچنین دفن استاندارد، فنی و بهداشتی داشته باشد.
جای خالی اهرم فشار محیط زیست
زرودی تاخیر در جابه جایی زباله محمودآباد را ” بهانه جویی های ” مسئولان شهرستانی و شهری به خاطر نبود اهرم فشار محیط زیست بالای سرشان دانست و افزود: باید محیط زیست از اهرم های فشار خود برای حل مشکل زباله محمودآباد استفاد کند.
وی تاکید کرد : مردم و محیط زیست نباید معطل برخی جابه جایی ها در شهرداری و همچنین بلاتکلیفی اداری آن شود و نیاز است محیط زیست بر اساس اهرم های قانونی خود شهرداری را مکلف به انجام وظیفه خود کند.
واقعیت این است که مشکل زباله محمودآباد دیگر از حد آلوده سازی محیط زیست فراتر رفته و به زندگی روزمره مردم نفوذ کرده است . به عبارتی حتی اگر از مشکلات زیست محیطی و شیرابه های ورودی به دریا و همچنین چهره ی زشت ساحل محمود آباد بگذریم ، بوی تعفن زباله های انباشته شده آنقدر آزاردهنده شده که ساکنین صدها متر دورتر را کلافه کرده و به نقل هر روزه مردم محلی در فضای مجازی و واقعی تبدیل شده است. حتی بارها مردم محلی از مسئولان خواستند تا در طول روز حداقل برای چند دقیقه در محل دپوی زباله محمودآباد حاضر شوند تا تحمل خود را بسنجند.