کمبود ویتامین سی (ویتامین C) علائمی دارد که با شناسایی زودتر کمبود ویتامین سی (ویتامین C) می‌توان برای رفع این مشکل اقدام کرد. با توجه به شدت و مدت کمبود، اثرات کمبود ویتامین سی (ویتامین C) می‌تواند در اشخاص مختلف متفاوت باشد و یک مورد یا همۀ موارد زیر را شامل شود:
تغییرات پوست
ویتامین سی (ویتامین C) در تولید کلاژن نقش دارد که یک پروتئین ساختاری مهم در پوست، مو، مفاصل، استخوان‌ها و رگ‌های خونی است. اگر سطح ویتامین سی (ویتامین C) پایین باشد، بیماری کراتوزپیلاریس ممکن است ایجاد شود که یک بیماری پوستی است و در آن پوست خشن و به اصطلاح پوست مرغی می‌شود.
پوست سالم حاوی مقادیر زیادی ویتامین سی (ویتامین C) است که از پوست در برابر آسیب‌های اکسیداتیو مانند نور خورشید یا آلاینده‌ها محافظت می‌کند. کمبود ویتامین سی می‌تواند باعث خشکی و چروک شدن پوست شود.
یکی دیگر از اثرات کمبود ویتامین سی بر پوست، کبود شدن آسان پوست است؛ چراکه کمبود ویتامین سی منجر به کمبود کلاژن و ضعیف‌شدن دیوارۀ عروق خونی می‌شود که باعث می‌شود عروق خونی به سادگی پاره شوند. این حالت یکی از اولین علائم آشکار ناشی از کمبود ویتامین سی است.
اثر دیگر کمبود این ویتامین بر پوست، بهبود کندتر زخم‌هاست؛ چراکه کمبود ویتامین سی موجب اخلال در تولید بافت جدید می‌شود. این مورد یک نشانۀ پیشرفته از کمبود این ویتامین است.
غیر نرمال‌شدن مو‌ها
مو‌ها در حالت طبیعی و نرمال، به شکل صاف، هر ماه چند سانتی‌متر رشد می‌کنند. یکی از اثرات کمبود ویتامین سی نقص در ساختار موهاست که باعث ایجاد مو‌های خمیده، پیچ‌خورده و چوب‌پنبه‌ای شکل می‌شود. در این حالت مو‌ها اغلب نمی‌توانند خیلی رشد کنند و بلند شوند و احتمال شکستن و ریزش دارند. این حالت پس از یک ماه درمان برطرف می‌شود.
از دیگر اثرات کمبود ویتامین سی بر مو‌ها این است که فولیکول مو به رنگ قرمز روشن درمی‌آیند. در این حالت رگ‌های خونی ریز در اطراف فولیکول مو می‌شکنند و باعث ایجاد لکه‌های کوچک قرمز روشن در اطراف فولیکول‌های مو می‌شوند که یکی از اثرات کمبود شدید ویتامین سی است. این حالت پس از دو هفته درمان برطرف می‌شود.
تغییرات ناخن‌ها
کمبود ویتامین سی می‌تواند در ساختار ناخن‌ها هم خلل ایجاد کند که باعث ایجاد ناخن‌های قاشقی شکل می‌شود که نازک و شکننده هستند. در این حالت ممکن است لکه‌ها یا خطوط قرمز بر روی ناخن وجود داشته باشند که ناشی از خون‌ریزی رگ‌های ظریف است. برخلاف دو مورد دیگر، تغییرات ناخن در کمبود ویتامین سی تشخیص‌دادنی نیستند.
تغییرات مفاصل و استخوان‌ها و دندان‌ها
کمبود ویتامین سی (ویتامین C) اغلب باعث درد شدید مفاصل می‌شود. در موارد شدید، خون‌ریزی در مفاصل رخ می‌دهد و باعث تورم دردناک می‌شود. ویتامین سی برای تشکیل استخوان مهم است و کمبود آن می‌تواند خطر ایجاد استخوان‌های ضعیف و شکننده را افزایش دهد.
کمبود ویتامین سی می‌تواند موجب خون‌ریزی لثه‌ها نیز بشود که هم به‌علت تضعیف دیوارۀ عروق آن‌ها و هم به‌علت اختلال در بافت لثه است. اگر این حالت تشدید شود، می‌تواند باعث از دست رفتن دندان‌ها نیز بشود.
ضعف سیستم ایمنی
مطالعات انجام‌شده نشان دادند که، ویتامین سی در بسیاری از سلول‌های ایمنی ذخیره می‌شود و به آن سلول‌ها در فرایند از بین بردن عوامل بیماری‌زا کمک می‌کند.
کمبود ویتامین سی موجب تضعیف عملکرد سیستم ایمنی می‌شود و خطر عفونت‌های شدید مانند ذات‌الریه را افزایش می‌دهد. افراد مبتلابه اسکوربوت اگر درمان نشوند، درنهایت به‌دلیل ضعف شدید سیستم ایمنی بر اثر ابتلا به عفونت‌های مختلف می‌میرند.
کم‌خونی فقر آهن طول کشیده
آهن در ساخت سلول‌های خونی استفاده می‌شود و اگر کمبود آهن وجود داشته باشد، کم‌خونی ناشی از فقر آهن ایجاد می‌شود. ویتامین سی برای جذب آهن بعضی از غذا‌ها ضروری است و درصورتی‌که کمبود ویتامین سی وجود داشته باشد احتمالاً کم‌خونی فقر آهن نیز ایجاد می‌شود.
سایر علائم کمبود ویتامین C
کمبود ویتامین c بر روی خلق نیز اثر می‌گذارد و می‌تواند علائمی مثل خستگی، ضعف و بدخلقی را ایجاد کند.
کمبود ویتامین سی می‌تواند باعث افزایش چربی بدن و افزایش وزن نیز بشود.
مصرف ناکافی ویتامین سی ممکن است التهاب و استرس اکسیداتیو را در بدن افزایش دهد.
- نویسنده : محمد محتاطی
- منبع خبر : باشگاه خبرنگاران جوان مازندران
